จระเข้ จัดอยู่ในกลุ่มของสัตว์เลื้อยคลานที่มีขนาดใหญ่ พบกระจายพันธุ์ทั้งในเขตอบอุ่นและเขตร้อนทั่วโลก เป็นสัตว์ที่อาศัยอยู่ในนํ้าหรือพื้นที่ชุ่มนํ้า พบได้ทั้งในแหล่งนํ้าจืด นํ้ากร่อย และนํ้าเค็ม ลักษณะทั่วไปของจระเข้ คือ มีหนังเป็นแผ่นแข็งและหนาคล้ายเกล็ด ส่วนหัวยื่นยาว มีช่องเปิดจมูกอยูทางด้านบนตรงส่วนปลายสุดของส่วนหัว ตามีหนังคลุมขณะดำน้ำ หางมีขนาดใหญ่ ขาสั้นมีขนาดใหญ่และแข็งแรง และมีพังผืดยึดติดระหว่างนิ้วเพื่อช่วยในการว่ายนํ้า จระเข้เป็นสัตว์กินเนื้อ โดยอาหารส่วนใหญ่เป็นสัตว์นํ้า และกินสัตว์อื่นเป็นอาหารด้วย เหยื่อมีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่กว่าขนาดตัวของจระเข้ จระเข้ล่าเหยื่อที่เป็นสัตว์บกโดยการลากลงไปในนํ้าและกดเหยื่อให้จมนํ้าตายก่อนกิน
จระเข้ที่มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทยมี 3 ชนิดพันธุ์ คือ จระเขน้ำจืด Crocodylus siamensis จระเข้นํ้าเค็ม Crocodylus porosus และตะโขง Tomistoma schlegelii ทั้ง 3 ชนิด ถูกจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 จำพวกสัตว์เลื้อยคลาน สำหรับจระเขน้ำจืดและจระเขน้ำเค็ม เป็นสัตว์ป่าชนิดที่เพาะพันธุ์ได้ตามกฎกระทรวงกำหนดชนิดของสัตว์ป่าคุ้มครองให้เป็นสัตว์ป่าชนิดที่เพาะพันธุ์ได้ พ.ศ. 2546 ทำใหผู้ที่ประสงค์จะเพาะพันธุ์ ค้า และครอบครอง สามารถกระทำได้ภายใต้พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2562 ในส่วนของพระราชกำหนดการประมง พ.ศ. 2558 ได้กำหนดให้การเพาะเลี้ยงจระเข้เป็นกิจการ การเพาะเลี้ยงสัตว์นํ้าควบคุม ตามกฎกระทรวงกำหนดกิจการการเพาะเลี้ยงสัตว์นํ้าให้เป็นกิจการการเพาะเลี้ยงสัตว์นํ้าควบคุม พ.ศ. 2559 เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม 2559 และให้อธิบดีมีอำนาจในการประกาศกำหนดใหผู้ประกอบกิจการการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำควบคุมต้องแจ้งประกอบกิจการ และต้องปฏิบัติตามมาตรา 78 เพื่อให้ผู้ประกอบกิจการดำเนินการให้เป็นไปตามที่ระเบียบหรือประกาศกำหนด ซึ่งครอบคลุมจระเข้ทุกชนิดพันธุ์
เอกสาร/งานวิจัยต่างๆ ในการศึกษาจระเข้ของประเทศไทย
|
|
|
|
|
|
รายงานการปล่อยจระเข้น้ำจืดคืนสูธรรมชาติในพื้นที่เขตรัษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 2563 |
รายงานฉบับสมบูรณ์ 2564 |
โครงการสร้างแนวทาง/มาตรการการลดการกีดกันทางการค้าในการส่งออกจระเข้ รศ.ดร.น.สพ. วิทวัช วิริยะรัตน์ |
คู่มือการสำรวจและติดตามประชากรจระเข้น้ำจืด กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 2554 |
 |
 |
 |
 |
|
Annual report 2020 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 2564 |
โครงการสำรวจทัศนคติและข้อคิดเห็นของนักท่องเที่ยวชาวไทยต่อการอนุรักษ์จระเข้ในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 2560 |
Identification of purebred Crocodylus siamensis for reintroduction in Vietnam Journal of Experimental Zoology 2002 |
New haplotype of the complete mitochondrial genome of Crocodylus siamensis and its species-specific DNA markers: distinguishing C. siamensis from C. porosus in Thailand Kornsorn Srikulnath 2011 |
 |
 |
 |
 |
|
Should the Identification Guidelines for Siamese Crocodiles Be Revised Differing Post-Occipital Scute Scale Numbers Show Phenotypic Variation Does Not Result from Hybridization with Saltwater Crocodiles Nattakan Ariyaraphong 2023 |
แผนแม่บทการบริการจัดการอนุรักษ์สัตว์ป่า เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า และเขตห้ามล่าสัตว์ป่า กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 2564 |
ทัศนคติและข้อคิดเห็นของชุมชนท้องถิ่น ต่อการจัดการจระเข้น้ำจืดในเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช 2560 |
ความสัมพันธ์ของฐานข้อมูลดีเอ็นเอและลักษณะสัณฐานของจระเข้สยามที่ดำเนินการภายใต้ความร่วมมือระหว่างสมาคมฟาร์มจระเข้ไทยและหน่วยวิจัยจีโนมิกส์และทรัพยากรชีวภาพของสัตว์ คณะวิทยาศาสตร์ |
 |
|||
|
แนวทางการอนุรักษ์จระเข้น้ำจืดสายพันธุ์ไทยในอุทยานแห่งชาติ ชลธร ชำนาญคิด 2564 |
