เกษตรผสมผสาน (Integrated Farming) ทางเลือกสู่ทางรอด 

“ เกษตรผสมผสาน เป็นระบบการเกษตรที่มีการปลูกพืชและเลี้ยงสัตว์หลายชนิดในพื้นที่เดียวกัน โดยที่กิจกรรมแต่ละชนิดเกื้อกูลกันอย่างเป็นวงจร ก่อให้เกิดประโยชน์ และประสิทธิภาพสูงสุดต่อระบบฟาร์ม  ประโยชน์ คือ ช่วยลดความเสี่ยงจากความแปรปรวนของสภาพอากาศ การเกิดโรคพืชและศัตรูพืชระบาด ลดความผันแปรของราคาผลผลิต ลดรายจ่ายภายในครัวเรือนและการพึ่งพาปัจจัยการผลิตจากภายนอก” (สำนักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์)

เกษตรผสมผสานที่มีปฏิสัมพันธ์เชิง...

  #เชิงเกื้อกูลกันระหว่างพืช สัตว์ ประมง
   1 เศษเหลือของพืชจากการบริโภคของมนุษย์ใช้เป็นอาหารสัตว์และปลา
   2 พืชยืนต้นช่วยบังลม บังแดด บังฝน ให้กับสัตว์
   3 พืชสมุนไพรเป็นยำรักษาโรคให้กับสัตว์
   4 ปลาช่วยกินแมลงศัตรูพืช วัชพืช ให้กับพืชที่ปลูกในสภาพน้ำท่วมขัง เช่น ข้าว
   5 ปลาช่วยให้อินทรีย์วัตถุกับพืช จากการถ่ายมูลตกตะกอนในบ่อเลี้ยงปลา ซึ่งสามารถนำมาใช้เป็นปุ๋ยกับพืชได้
   6 ห่าน เป็ด แพะ วัว ควาย ฯลฯ ช่วยกำจัดวัชพืชในสวนไม้ผล ไม้ยืนต้น
   7 มูลสัตว์ทุกชนิดใช้เป็นปุ๋ยกับพืช
   8 ผึ้งช่วยผสมเกสรในการติดผลของพืช
   9 แมลงที่เป็นประโยชน์หลายชนิดได้อาศัยพืชเป็นอาหารและที่อยู่อาศัย
   10 จุลินทรีย์ช่วยย่อยสลายซากพืชและสัตว์ให้กลับกลายเป็นปุ๋ย
   11 แมลงศัตรูธรรมชาติหลายชนิด ช่วยควบคุมประชากรแมลงศัตรูพืชไม่ให้ขยายพันธุ์มากจนเกิดการแพร่
ระบาด ต่อพืชที่ปลูก

  #เชิงแข่งขันทำลายระหว่างพืช สัตว์ ประมง

   1 การเลี้ยงสัตว์จำนวนมากเกินไป จะให้ปริมาณพืชทั้งในสภาพที่ปลูกไว้และในสภาพธรรมชาติไม่เพียงพอ เกิด
ความไม่สมดุลย์ ซึ่งจะมีผลต่อสภาพแวดล้อมเสื่อมลงได้
   2 มูลสัตว์จากการรเลี้ยงสัตว์มีจำนวนมากเกินไป เช่น การเลี้ยงหมูมากเกินไปมีการจัดการไม่ดีพอ จะเกิดมลพิษ
ต่อ ทรัพยากรธรรมชาติรอบด้านทั้งในเรื่องของน้ำเสีย อากาศเป็นพิษ เป็นต้น
   3 การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชจะเกิดพิษตกค้างในน้ำ และผลิตผลที่เป็นพิษต่อสัตว์และปลา
   4 การปลูกพืชเพื่อให้ผลผลิตอย่างใดอย่างหนึ่งสูงสุด กำไรสูงสุด โดยมีการใช้ปัจจัยการผลิตหลายด้านรวมทั้ง
สารเคมีต่างๆ จะมีผลทำให้สภาพแวดล้อมของสัตว์ที่เป็นประโยชน์ เช่น แมลงศัตรูธรรมชาติลดจำนวนลง เปิด
โอกาสให้ศัตรูพืชเพิ่มปริมาณขึ้นและจะทำความเสียหายให้แก่พืชปลูก

#ประโยชน์ที่ได้รับของระบบเกษตรผสมผสาน

   1 ลดความเสี่ยงจากความแปรปรวนของสภาพลม ฟ้า อากาศ
   2 ลดความเสี่ยงจากความผันแปรของราคาผลผลิต
   3 ลดความเสี่ยงจากการระบาดของศัตรูพืช
   4 ช่วยเพิ่มรายได้ และกระจายรายได้ตลอดปี
   5 ช่วยก่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวพันธุ์ (Species Diversity)
   6 ช่วยกระจายการใช้แรงงาน
   7 ช่วยก่อให้เกิดการหมุนเวียน (Recycling) ของกิจกรรมต่างๆ ในระดับไร่นา
   8 ช่วยให้เกษตรกรมีอาหารเพียงพอต่อการบริโภคภายในครัวเรือน
   9 ช่วยทำให้คุณภาพชีวิตของเกษตรกรดีขึ้น

เอกสารอ้างอิง : เกษตรผสมผสานตามแนวทฤษฎีใหม่