สื่อการเรียนรู้...สาธิตการเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่น

สื่อการเรียนรู้...สาธิตการเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่น

   #สาหร่ายพวงองุ่น (Caulerpa lentillifera J. Agardh) เป็นสาหร่ายทะเลสีเขียว (Green Caviar) เนื่องจากมีลักษณะเป็นเม็ดกลมเล็กรวมกันเป็นช่อคล้ายพวงองุ่น หรือไขปลาคาเวียร์ มีสีเขียวสด พบแพร่กระจายในเขตร้อน ในแถบเอเชีย พบได้ในประเทศอินโนนีเซีย ฟิลิปปินส์ ไทย เวียดนาม มาเลเซีย และญี่ปุ่น สำหรับประเทศไทยพบได้ทั้งชายฝั่งทะเลอ่าวไทย และอันดามัน 

   #ประโยชน์ของสาหร่ายพวงองุ่น
    +รสชาติดี
    +มีคุณค่าทางอาหารสูงอุดมด้วยเกลือแร่ และวิตามินหลายชนิด มีกรดอะมิโนจำเป็นเกือบ 40% ซึ่งใกล้เคยงกับไข่ไก่และถั่วเหลือง
    +ใช้เป็นส่วนผสมในเครื่องสำอาง เนื่องจากในสาหร่ายพวงองุ่น มีกรดอะมิโนชนิด Glutamine และ Proline ที่ช่วยกระตุ้นการสร้างคอลลาเจน สารสกัดจากสาหร่ายพวงองุ่น ช่วยเสริมสร้าง คอลลาเจน โดยการยังยั้งเอนไซม์ Collagenase และช่วยให้ผิวกระจ่ายใส โดยยับยั้งเอนไซม์ Tyrosinase
     จากการวิจัย พบว่า สารสกัดจากสาหร่ายพวงองุ่นมีสารสำคัญหลายชนิด ที่มีประสิทธิภาพในการต้านทานโรคและภาวะต่างๆ ได้แก่ การชะลอความแก่และยืดอายุขัย การต้านความแก่ของผิวหนังจากการได้รับรังสี UV การต้านอนุมูลอิสระและต้านการอักเสบการป้องกันและฟื้นฟูเซลล์ประสาทในโรค Alzimer และ Parkinson การลดระดับไขมันสะสมและไตรกลีเซอไรด์ รวมถึงการต้านมะเร็งสมอง Glioblastoma

   #วิธีการเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่นแบบอินทรีย์

    +การเตรียมบ่อ
     1. ปรับสภาพความเป็นกรดด่างของอินก้นบ่อ และกำจัดศัตรูของสาหร่าย
     2. ติดตั้งระบบให้อากาศที่พื้นบ่อและเครื่องตีน้ำ
     3. ติดตั้งระบบท่อระบายน้ำจืดที่ผิวน้ำ เพื่อระบายน้ำฝนในช่วงที่ฝนตก
     4. ติดตั้งราวไม้ไผ่สำหรับแขวนแผงสาหร่าย

    +ขั้นตอนการเลี้ยง
     1. เตรียมแผนสาหร่าย โดยใช้ท่อ PVC เป็นโครง และขึงด้วยตาข่ายพลาสติก กระจายต้นพันธุ์สาหร่ายให้ทั่วแล้วเย็บประกบด้วยตาข่ายพลาสติก
     2. นำแผงสาหร่ายไปแขวนในบ่อ ให้ลึกจากผิวน้ำ 30-60  ซม. (ความเค็มของน้ำ 30-32 ppt)
     3. ตรวจสอบการเจริญเติบโต โดยสังเกตจากยอดอ่อนที่งอกใหม่จากต้นพันธุ์ เมื่ออายุได้ 3-7 วัน เก็บเกี่ยวเมื่อมีอายุได้ 4-6 สัปดาห์
     4. ระหว่างการเลี้ยงเปลี่ยนถ่ายน้ำ 30% โดยสูบน้ำเข้าบ่ออย่างน้อย 1 ครั้ง/สัปดาห์

    +ขั้นตอนการเก็บเกี่ยว
     1. เก็บเกี่ยวเมื่อมีอายุได้ 4-6 สัปดาห์
     2. ตัดแต่งและคัดเกรดสาหร่ายพวงองุ่นตามความยาวของสโตลอน (ควรมีความยาวสโตลอนตั้งแต่ 2 นิ้วขึ้นไป)
     3. นำสาหร่ายที่ตัดแต่งแล้วไปพักไว้ในถังสกิมเมอร์เพื่อทำความสะอาด และกำจัดสิ่งสกปรกที่ปนเปื้อนมา เช่น เศษดินโคลนและสัตว์หน้าดิน
     4. นำไปกำจัดเชื้อแบคทีเรียโดยการพักในถังที่ติดตั้งระบบ UV เป็นเวลา 1 คืน (18 ชั่วโมง)
     5. จำหน่ายเป็นสาหร่ายสดพร้อมทาน หรือแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่า

   #การขยายผลการเพาะเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่นเชิงพาณิชย์

     เกษตรกรน้ำองค์ความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ให้เหมาะสมกับลักษณะพื้นที่ของตน เพื่อสร้างรายได้เสริม ลักษณะฟาร์มเลี้ยงสาหร่ายพวงองุ่นของเกษตรกรที่เข้าร่วมการสอนอาชีพมีลักษณะ ดังนี้
     +การเลี้ยงในบ่อซีเมนต์ในโรงเพาะฟัก สามารถเลี้ยงได้ตลอดทั้งปี ได้รับผลกระทบจากสภาพแวดล้อมน้อย สาหร่ายที่ได้มีความสะอาด ใช้เวลาพักทำความสะอาดน้อย
     +การเลี้ยงร่วมกันสัตว์น้ำชนิดอื่น เพิ่มความหลากหลายของชนิดสัตว์น้ำ สาหร่ายพวงองุ่นยังช่วยให้การบำบัดคุณภาพน้ำภายในบ่อเลี้ยงด้วย
     +การเลี้ยงในบ่อพักน้ำนาเกลือ ใช้ประโยชน์จากพื้นที่เดิมที่มีอยู่ในการสร้างรายได้เสริมนอกเหนือจากการทำนาเกลือ
     +การเลี้ยงในกระชังในทะเล เลี้ยงแบบใช้ธาตุอาหารจากธรรมชาติโดยตรง แต่อาจมีความเสี่ยงจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมสูงกว่าการเลี้ยงแบบอื่น

   #เมนูอาหารจากสาหร่ายพวงองุ่น

สื่อการเรียนรู้ เกี่ยวกับสาหร่ายพวงองุ่น