แล้งนี้!!! เลี้ยงสัตว์น้ำอย่างไรให้รอด... (เริ่มต้น...กับการเป็นนักวางแผน)

ในช่วงเวลากลางวันอุณหภูมิสูงขึ้นและอากาศร้อนจัด ปริมาณน้ำทั้งในแหล่งน้ำธรรมชาติและแหล่งน้ำชลประทานลดน้อยลง ซึ่งส่งผลกระทบต่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำ นอกจากนี้ จากสภาวะดังกล่าวอาจทำให้อุณหภูมิน้ำเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลัน ซึ่งเป็นสาเหตุให้สัตว์น้ำที่เกษตรกรเลี้ยงไว้เกิดความเครียด อ่อนแอ และตายได้

กรมประมง จัดทำแผนเตรียมรับสถานการณ์ ให้ความช่วยเหลือไว้ 3 ระยะ คือ
    1. การเตรียมรับสถานการณ์ก่อนเกิดภัยแล้ง สร้างการรับรู้ให้เกษตรกรเตรียมรับมือและเตรียมการวางแผนการเลี้ยงก่อนผลผลิตส่งออกสู่ตลาด
                  เลือกพันธุ์สัตว์น้ำที่แข็งแรง -> ควบคุมการใช้น้ำและเตรียมแหล่งน้ำสำรองไว้ใช้เพิ่มเติม -> หมั่นตรวจสอบสุขภาพสัตว์น้ำ ->เตรียมเครื่องตีน้ำหรือเพิ่มอากาศในน้ำเพื่อรักษาสมดุลในน้ำ
    2. การให้ความช่วยเหลือขณะเกิดภัยแล้ง
    3. การให้ความช่วยเหลือหลังเกิดภัยแล้ง พร้อมสั่งการให้เจ้าหน้าที่ 

การเลี้ยงสัตว์น้ำในบ่อดินควรปฏิบัติดังนี้
          1. หากจำเป็นต้องทำการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำในหน้าแล้ง ควรคัดเลือกพันธุ์สัตว์น้ำที่มีความแข็งแรงจากฟาร์มผู้ผลิตที่ได้มาตรฐานและเชื่อถือได้
          2. ควบคุมการใช้น้ำและรักษาปริมาณน้ำในบ่อเลี้ยงสัตว์น้ำให้มีการสูญเสียน้อยที่สุด ดำเนินการปรับปรุงซ่อมแซมคันบ่อเพื่อป้องกันการรั่วซึมของน้ำ และจัดทำร่มเงาให้กับสัตว์น้ำในบ่อเลี้ยง
          3. จัดเตรียมแหล่งน้ำสำรองไว้ใช้เพิ่มเติม
          4. ควรปล่อยสัตว์น้ำลงเลี้ยงในปริมาณหนาแน่นน้อยกว่าปกติ และควรปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำที่มีขนาดใหญ่ เพื่อลดระยะเวลาการเลี้ยงให้น้อยลง
          5. เลือกใช้อาหารสัตว์น้ำที่ดีมีคุณภาพ และลดปริมาณการให้อาหารสัตว์น้ำลง โดยเฉพาะอาหารสดเพื่อป้องกันปัญหาน้ำเน่าเสีย
          6. จับสัตว์น้ำที่ได้ขนาดขึ้นจำหน่ายหรือบริโภค เพื่อลดปริมาณสัตว์น้ำในบ่อเลี้ยง
          7. หมั่นตรวจสุขภาพสัตว์น้ำอย่างสม่ำเสมอ เมื่อพบสิ่งผิดปกติควรรีบหาสาเหตุและแก้ไขทันที กรณีมีสัตว์น้ำป่วยตายควรกำจัดโดยการฝังกลบหรือเผาเพื่อป้องกันการแพร่กระจายโรค
          8. ควรวางแผนการเลี้ยง หรืองดเว้นการเลี้ยงในช่วงหน้าแล้ง โดยทำการตากบ่อและตกแต่งบ่อเลี้ยงแทน เพื่อเตรียมเลี้ยงสัตว์น้ำในรอบต่อไป

การเลี้ยงในกระชัง ควรปฏิบัติดังนี้
          1. ควรเลือกแหล่งน้ำที่ตั้งกระชังซึ่งมีระดับลึกเพียงพอ จัดวางกระชังให้เหมาะสม ไม่หนาแน่นจนเกินไป โดยกระชังควรสูงจากพื้นน้ำไม่น้อยกว่า 50 เซนติเมตร เพื่อให้น้ำถ่ายเทได้สะดวกตลอดเวลา
          2. ควรปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำลงเลี้ยงในปริมาณหนาแน่นน้อยกว่าปกติ และปล่อยพันธุ์สัตว์น้ำขนาดใหญ่เพื่อลดระยะเวลาการเลี้ยงให้น้อยลง
          3. เลือกใช้อาหารสัตว์น้ำที่ดีมีคุณภาพ และลดปริมาณให้อาหารสัตว์น้ำลง โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่เป็นอาหารสดเพื่อป้องกันปัญหาน้ำเน่าเสีย
          4. เพิ่มความสนใจหมั่นตรวจสุขภาพสัตว์น้ำ และสังเกตอาการต่าง ๆ อย่างสม่ำเสมอ เพื่อจะได้แก้ไขหรือรักษาได้ทันท่วงทีกรณีเกิดอาการผิดปกติจะได้แก้ไข รักษาได้ทันท่วงที
          5. ควรทำความสะอาดกระชังอย่างสม่ำเสมอ เพื่อกำจัดตะกอนและเศษอาหาร ซึ่งเป็นการตัดวงจรชีวิตปรสิตและเชื้อโรค นอกจากนี้ ยังช่วยให้กระแสน้ำไหลผ่านกระชังได้ดี ซึ่งมีผลต่อการเจริญเติบโตและสุขภาพสัตว์น้ำ
          6. จับสัตว์น้ำที่ได้ขนาดขึ้นมาจำหน่ายหรือบริโภค เพื่อลดปริมาณสัตว์น้ำภายในกระชัง
          7. เพิ่มปริมาณออกซิเจนให้แก่ปลาในกระชัง โดยการติดตั้งเครื่องพ่นน้ำลงในกระชังเลี้ยงปลา หรือเดินท่อเติมอากาศให้กับปลาที่เลี้ยงในกระชังโดยตรง
          8. ควรมีการวางแผนการเลี้ยง หรืองดเว้นการเลี้ยงในช่วงหน้าแล้ง โดยทำความสะอาดและซ่อมแซมกระชัง เพื่อเตรียมไว้เลี้ยงสัตว์น้ำในรอบต่อไป