กองวิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืด

เลี้ยงปลาเม็งขาย รายได้งาม

ข่าวประชาสัมพันธ์

ปลาจีด หรือ ปลาเม็ง ในภาษาถิ่นใต้ เป็นปลาน้ำจืดวงศ์เดียวกับปลาดุก และเกือบจะเป็นปลาที่ใกล้จะสูญพันธุ์ เนื่องจากวางไข่เพียงปีละครั้ง และอาศัยอยู่ตามป่าพรุริมแม่น้ำใหญ่ ในพื้นที่ภาคใต้ เฉพาะที่ จ.สุราษฎร์ธานี ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีแม่น้ำตาปีไหลผ่านในหลายอำเภอ และพบแหล่งที่อยู่อาศัยตามธรรมชาติของปลาเม็งไล่มาตั้งแต่ อ.บ้านนาสาร เคียนซา บ้านนาเดิม และ พุนพิน โดยเฉพาะที่ทุ่งปากขอ อ.บ้านนาเดิม จากปลาน้ำจืดขนาดเล็กที่เคยด้อยค่า ไม่เป็นที่ต้องการของตลาด แต่ด้วยลักษณะเฉพาะที่มีเนื้อเหนียวเป็นเส้น ไม่เปื่อยยุ่ย และมีรสชาติหอมหวาน ทำให้ปัจจุบันเป็นที่ต้องการของตลาดนักกินเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะยำปลาเม็ง และต้มโคล้งปลาเม็ง อาหารขึ้นชื่อของ จ.สุราษฎร์ธานี
          วิสาหกิจชุมชนบ้านห้วยทรายขาว หมู่ 3 ต.ทรัพย์ทวี อ.บ้านนาเดิม จ.สุราษฎร์ ธานี โดยการนำของนายกิตติศักดิ์ นาคกุล ผู้ใหญ่บ้าน ที่มีวิสัยทัศน์กว้างไกล มองเห็นอนาคตของปลาเม็ง ราชาแห่งปลาน้ำจืด จึงได้เริ่มต้นนำพ่อพันธุ์แม่พันธุ์จากธรรมชาติมาเพาะเลี้ยงด้วยการเลียนแบบธรรมชาติ จนได้ผลสำเร็จในระดับหนึ่ง จึงได้ขยายการเพาะเลี้ยงไปสู่ลูกบ้าน ด้วยการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน ปัจจุบันมีสมาชิกเพาะเลี้ยงปลาเม็ง จำนวน 42 ครัวเรือน
          นายนัจติรัตน์ จรดำ วิทยากรประจำศูนย์เรียนรู้วิสาหกิจชุมชนบ้านห้วยทรายขาว กล่าวว่า ปัจจุบันสมาชิกของกลุ่มมีพ่อพันธุ์แม่พันธุ์รวมกันประมาณ 1,000 ตัว เมื่อปี 2560 กรมประมง โดย ศูนย์วิจัยและพัฒนาประมงน้ำจืด เขต 5 (สุราษฎร์ธานี) ได้เข้าให้ความช่วยเหลือด้วยการผสมเทียมและอนุบาลลูกปลาเม็ง ก่อนส่งกลับมาให้สมาชิกเพาะเลี้ยง จนทำให้ปัจจุบันนี้ วิสาหกิจชุมชนบ้านห้วยทรายขาว มีปลาเม็งในวงรอบการเลี้ยงครอบครัวละ 2,000 ตัว หรือรวม 80,000-90,000 ตัว คิดเป็นน้ำหนักปลาสดประมาณ 34,000 กก. และหากแปรรูปเป็นปลาเม็งรมควัน จะได้ประมาณ 840 กก. ซึ่งราคาขายอยู่ที่ กก.ละ 2,500-3,000 บาท ส่วนปลาสด กก.ละ 400-450 บาท ตลาดส่วนใหญ่เป็นปลาเม็งรมควัน ขายส่งให้กับร้านอาหารในพื้นที่ จ.สุราษฎร์ธานี และทั่วประเทศ
          สำหรับวิธีการเลี้ยงนั้น ไม่ได้ยุ่งยากเพียงแต่ต้องใช้เวลาเท่านั้นเองเพราะแต่ละวงรอบต้องใช้เวลาประมาณ 1 ถึง 1 ปีครึ่ง สมาชิกที่นี่ใช้บ่อปูน หรือวงบ่อซีเมนต์ มาปรับให้มีสภาพคล้ายป่าพรุ ด้วยการนำผักตบชวามาเป็นพืชน้ำ และนำไม้ผุ หรือท่อพีวีซี มาให้ปลาอาศัยหลบแดดในช่วงกลางวัน เนื่องจากธรรมชาติของปลาเม็งจะนอนในช่วงกลางวันและออกหากินในช่วงกลางคืน ส่วนอาหารที่ใช้เลี้ยงนั้น ในระยะตัวอ่อน อายุ 45 วัน- 5 เดือน ใช้ไรแดง หรืออาหารสำหรับลูกกุ้ง หลังจากได้อายุประมาณ 6 เดือน สามารถให้อาหารกบเล็กได้ แต่ใช้ในปริมาณน้อย เฉลี่ยปลา 2,000 ตัว ประมาณ 2-3 ช้อนโต๊ะเท่านั้น และให้เฉพาะเวลาเช้า และเย็น และหมั่นถ่ายน้ำให้ได้เฉลี่ยเดือนละ 2 ครั้ง เพื่อป้องกันน้ำเน่าเสีย ปัจจุบันยังไม่พบโรคคุกคาม
          นายกิตติศักดิ์ นาคกุล ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 3 บอกกับเราว่า ทุกวันนี้ราษฎรในพื้นที่หมู่ 3 ต.ทรัพย์ทวี จำนวน 114 ครัวเรือน ประมาณ 500 คน มีอาชีพเสริมนอกเหนือจากการทำสวนยาง สวนปาล์ม เช่น กลุ่มเลี้ยงปลาเม็ง เพาะเห็ดนางฟ้าและเห็ดฟาง เลี้ยงผึ้งโพรง เลี้ยงกบ และแปรรูปผลิตภัณฑ์จากวัตถุดิบของกลุ่ม ต่าง ๆ ทำให้ทุกครัวเรือนมีรายได้เสริมเฉลี่ยเดือนละ 15,000 บาท
          "ตอนนี้เรากำลังยื่นขอขึ้นทะเบียนปลาเม็งให้เป็นสัตว์บ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (GI) ของ จ.สุราษฎร์ธานี ถิ่นที่อยู่ลุ่มแม่น้ำตาปี อ.บ้านนาเดิม ครอบคลุม อ.บ้านนาสาร เคียนซา และ พุนพิน และร่วมมือทางวิชาการกับมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตสุราษฎร์ธานี ศึกษาวิจัยพิษของปลาเม็งเพื่อความงาม รวมถึง ร่วมมือทางวิชาการกับมหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี ผลิตอาหารกึ่งสำเร็จรูป "ต้มโคล้งปลาเม็ง" ออกจำหน่ายสู่ท้องตลาดในนามวิสาหกิจชุมชนบ้านห้วยทรายขาว ซึ่งจะออกวางตลาดในเร็ว ๆ นี้

--เดลินิวส์ ฉบับวันที่ 30 ม.ค. 2563 (กรอบบ่าย)--